Jary, strumienie i skały

150117

Z Nielestna wokół przełomu Lipki, góra Grodowa.

Cały dzień kręciłem się wokół przełomu Lipki – dokładnie tak, jak obiecałem sobie tydzień temu. Poznałem drogi, ścieżki, przejścia i bezdroża, przeszedłem przełom dołem i w połowie jego wysokości, zajrzałem na dno jaru ze szczytu góry zwieszającej się nad strumieniem – i właściwie na tym można by zakończyć opis, gdyby nie parę chwil i widoków, dla których warto było wstać o trzeciej i jechać 160 kilometrów zaśnieżonymi drogami.

Główne szosy były czarne, chociaż i na nich leżał śnieg rozpuszczany solą, natomiast boczne drogi były białe. Najbardziej obawiałem się przejazdu przez Bystrzycę: parę kilometrów w dół krętą drogą, ale tak naprawdę po śniegu jedzie się nieźle, jeśli tylko stosuje się zasadę wyobrażonego kubka kawy. To mój sposób na jazdę zaśnieżonymi drogami: nalej pół kubka kawy, postaw na desce rozdzielczej i jedź tak, żeby kawa się nie wylała. Wtedy dojedziesz.

Żeby skrócić czas dojścia, samochód zostawiłem w Nielestnie, o kwadrans drogi od wylotu przełomu. Wyszedłem na pola powyżej lasów, ponieważ intrygowały mnie początki bocznych jarów. Linia lasu w takich miejscach opada charakterystycznym uskokiem, ciągnąc za sobą płaszczyznę pól, która nachyla się wyrównanym lejem ku ścianie lasu. Podobają mi się takie miejsca; są odmiennością, domysłem, obietnicą zobaczenia innego świata za zasłoną drzew. Nierzadko ich błotnistym lub kamienistym dnem strumień płynie, często bywają dzikie, trudne do przejścia, zatarasowane przewróconymi drzewami, ale właśnie takie podobają mi się. Chciałem wejść w jednym z takich miejsc w las, zobaczyć jar i miejsce wylotu na dno przełomu; tego dnia przeszedłem dwa, a ten drugi zapamiętam na długo. Wszedłem weń u wylotu, ale że na jego dnie jest skalne rumowisko, po przejściu kilkudziesięciu metrów poddałem się i wspiąłem się na szczyt zbocza. Iść górą było wygodnie, ale… jakże tak? Przez chwilę patrzyłem na kamienie w dole nim zawróciłem i ponownie zszedłem na dno. Szedłem pod górę jaru, nie – pełzłem, kluczyłem wśród kamieni, drapałem się na te większe, a na jeden, szczególnie mi niechętny, wlazłem na czworaka. Parę razy wchodziłem na stromizny zboczy dla ominięcia drzewa przegradzającego jar, raz i drugi noga wpadła mi w jakieś dziury, a wyżej wyrywałem się z objęć pędów malin i człapałem dnem strumienia. Słowem: dobrze, że żona mnie tam nie widziała, bo dostałbym za swoje.

Na brzegu lasu rozpoznałem mostek nad strumieniem i drogę na sąsiednie pole; byłem tutaj kiedyś, ale idąc gdzieś brzegiem lasu, nie wiedziałem, że niżej jest tak ładnie.

Na zboczu głównego jaru znalazłem lodospad: przez mróz uchwycony w locie ku ziemi wodospad małego strumienia. Mozolnie i dość ryzykownie wspiąłem się po stromym zboczu, chcąc z bliska zobaczyć rzadki widok kotłującej się, puchnącej bąblami, zamarzniętej wody.

Poznałem piękną dróżkę trawersującą strome zbocze jaru – wygodną, spacerową i widokową. Gdy spojrzy się w górę, świerki i skały wystające tu i ówdzie ze zbocza wydają się być nachylone w moją stronę – jakby to wszystko zaraz miało osunąć się i runąć na mnie. Strumień na dnie jest czarnym zygzakiem widocznym między drzewami, a zbocze góry po drugiej stronie wydaje się być pionowe. Co ciekawe, dojście na tę dróżkę też jest łatwe i krótkie, jeśli się wie, którędy iść. 

Wiedziałem nie tylko ja: tam właśnie zrobiłem sobie przerwę na porozglądanie się; piłem herbatę, gdy usłyszałem szczekanie, obejrzałem się i zobaczyłem psa goniącego sarnę. Po chwili spomiędzy drzew wyszły konie, było ich kilka, oczywiście pod jeźdźcami. Miałem chęć powiedzieć im o niedobrym zwyczaju pozwalania na straszenie saren, ale…

Pierwszym jeźdźcem była dziewczyna, miała piękny uśmiech, no i… nie powiedziałem.

Właściwie dlaczego facet jest tak bezradny wobec uśmiechającej się kobiety?

Gdy wróciłem pod wioskę, było trzy godziny do zmierzchu, stanowczo za wcześnie żeby wracać do samochodu, i chociaż nogi miałem zmęczone łażeniem po kamieniach i dość głębokim śniegu, a także dźwiganiem ciężkich butów… Tutaj słowo o tych butach. Jak wszystkie moje buty, są one tradycyjnej konstrukcji, zrobione tylko z szytej skóry, a poza nią tylko gumowa podeszwa. W tych butach, masywnych, wysokich, uszytych z grubej skóry, mogę cały dzień bezkarnie chodzić po skałach, błocie lub kilkucentymetrowej wodzie, ale ważą 2,8 kilograma. Tę wagę czuję, a im bliżej końca dnia, tym bardziej są ciężkie, mimo iż nie przestają być wygodne. Owszem, te nowoczesne, gorateksowe, ważyłyby kilogram mniej, ale nigdy takich nie założę. Dlaczego? Bo nie. Bo ich skóra nie skrzypi tak, jak moich.

Więc bez entuzjazmu poszedłem na Grodową, górę wznoszącą się nad strumieniem; są tam jakieś skały, może nikt je nie odwiedza, może tylko ja je zobaczę? – snuło mi się po głowie. W pionie sto metrów łagodnego podejścia odkrytym stokiem, a w połowie ładny przerywnik: rząd pięciu dużych kasztanowców. 

Być tutaj w porze ich kwitnienia! Widziałem dzisiaj kilka wyjątkowych drzew, takich, pod którymi stoi się odczuwając przyjemność. Na tej górze, na Grodowej, jak w wielu miejscach moich gór, lasy są ładne. Na przykład pod szczytem rosną buki w otoczeniu szpaleru sporych dębów, a niżej są miejsca porośnięte grabami. Te drzewa mogą się podobać o każdej porze roku, także zimą, a to z powodu pni pomalowanych szarosrebrzystymi przenikającymi się pasmami; jedno z tych drzew przyciągało wzrok pniem wyjątkowej strzelistości i grubości; oceniłem, iż może mieć pół metra średnicy, a to dużo jak na grab.

Jeszcze czarny bez; na ten okaz zwróciłem uwagę w związku ze słowami Aniki, autorki bloga także o drzewach. Ten mój miał formę drzewa z jednym pniem o średnicy około 20 centymetrów, więc bardzo grubaśnym.

Najwyraźniej nie ja jeden odwiedziłem skały, ponieważ wokół nich widziałem ślady ścieżek, a okazały się warte obejrzenia: wysokości tylko kilku metrów, ale z pionowymi ścianami tak równymi, że wydają się być dziełem człowieka, ścianami starej budowli; na przykład widziałem skalny występ do złudzenia przypominający przyporę średniowiecznej katedry. 

Przeszedłem szczyt i z drugiej strony znalazłem miejsce z widokiem. Strome zbocze, widoki prawdziwie górskie, a na dole… strumień. Jaki to strumień? Z tamtej strony góry płynie Lipka, a ten? Muszę zobaczyć na mapie. Dopiero gdy podniosłem wzrok i rozpoznałem stojący w oddali Stromiec, coś zaczęło mi świtać w łepetynie. Mapa potwierdziła: to też Lipka. Puknąłem się w czoło: wszak ten strumień opasuje górę z trzech stron! 

Ta moja niewiedza, ta dezorientacja, tak typowe u mnie, tym razem spodobały mi się. Wyobraziłem sobie, nie po raz pierwszy, jak prowadzę grupę turystów jako przewodnik i roześmiałem się.

Ładnie jest na szczycie Grodowej. Niebanalnie wyglądające skały na szczycie i wiele skał niżej, na zboczach, widok przełomu w dole (a oglądany z góry czyni chyba jeszcze większe wrażenie, niż widziany z dna), pokaźna ściana góry na wprost i dal ze Stromcem, a w drugą stronę rozciągnięte na połowę widnokręgu góry już Izerskie. Wrócę tam.

Schodząc inną drogą do wsi, patrzyłem na Dwory, górę mającą dwa oblicza: od południa jest mało zaznaczonym wzgórzem na rozległej płaszczyźnie łąk i pól, od zachodu i północy jego strome zbocza pną się na sporą wysokość, a warto też wspomnieć, iż ta góra ma coś rzadko u nas widzianego, mianowicie długi na 150 metrów tunel kolejowy. Kiedyś tylko zajrzałem do niego, ale może warto byłoby przejść go całego?... Na Dworach zobaczyłem lipę, tę samą, pod którą kiedyś byłem, tę, do której szedłem aż ze Skowrona. Stoi samotna, rozłożystością i wysokością przewyższająca wszystkie drzewa w okolicy, stoi i woła z odległości kilku kilometrów.

Kiedyś wrócę i do niej.

 A niżej zdjęcie jednej z par moich ulubionych butów, prawdziwych "czerwonych sznurówek", czyli tradycyjnie wykonanych, solidnych i... pięknych :-)