Śnieg, drzewa i skały

030219

Na Pogórzu Kaczawskim.

Odszukanie jaskini Zimna Dziura na zboczu Piaszczystej.

Z Żerkowic do przypałacowego parku w Skale via Wieżyca. Poznanie Miodowej Skały. Powrót tą samą drogą.

Panieńskie Skały w Lwówku Śląskim.

Będąc pod Lwówkiem trzy tygodnie temu, nie zdołaliśmy znaleźć jaskini na zboczu Piaszczystej, a i na zobaczenie Panieńskich Skał zabrakło czasu. Ponieważ obaj już wiemy, że każda niezauważona ścieżka, każde pominięte w planach wzgórze albo zwykły zagajnik na łące, mogą ukrywać ciekawe miejsca, postanowiliśmy wrócić. Tamten dzień był deszczowy, ale mimo utrudnień, mimo braku widoku dali, chcieliśmy jeszcze raz posmakować urodę tamtych okolic. Wróciliśmy i cały dzień szliśmy w obficie padającym mokrym śniegu. Co prawda obiektyw telefonu musiałem wycierać o wyszukany skrawek suchego ubrania, do góry patrzeć nie mogłem, a okulary miałem permanentnie zamoczone, jednak i ten nasz dzień uznaliśmy za ładny i udany.

Nie zabrakło pięknych widoków, zwłaszcza lasów pod śniegiem, oczywiście drzew i skał, ale też nostalgicznie przymglonej dali i... naszych śmiechów. Czasami z opowiedzianego dowcipu, czasami z powodu dobrego nastroju.

Na mapie, przy znaku kamieniołomu, jest zaznaczona jaskinia. Poprzedniego dnia bezskutecznie szukaliśmy jej tam, dopiero po powrocie Janek znalazł jedyny chyba w miarę poprawny opis jej usytuowania. Właściwe miejsce zaznaczyłem niebieskim krzyżykiem, różnica wynosi około pięćset metrów. Co ciekawe, wtedy szukaliśmy jej i na zboczu Piaszczystej, byliśmy ledwie kilkadziesiąt metrów od Dziury gdy zaprzestaliśmy dalszych poszukiwań. Trudno ją odszukać. Wejście jest małe, wymaga czołgania się, nadto zarośnięte jeżynami i jakimiś pnączami. 

Dziurę odnalazł Janek. Muszę przyznać, iż także kierunek drogi do Panieńskich Skał dobrze ustalił, ja chciałem iść w przeciwną stronę.

Cóż ciekawego jest w tej jaskini? Nic. Po prostu jest i trudno ją odnaleźć, a tyle wystarczy żeby chcieć ją odnaleźć. Wieje z niej ciepłym powietrzem, co dowodzi nadania jej nazwy – Zimna Dziura – w lecie. Dlaczego? Otóż temperatura powietrza wydobywająca się z jaskini jest stała przez cały rok i wynosi kilka stopni. W zimie czuje się ciepły powiew, w lecie zimny. Gdybym mieszkał w okolicy, pokusiłbym się o znalezienie otworów wlotowych powietrza, które niewątpliwie gdzieś są, skoro jest ciąg powietrza.

Oczywiście zeszliśmy nieco niżej, na brzeg skalistego przełomu, żeby raz jeszcze spojrzeć w dół, na rzekę, a przy okazji poznać dojście do jaskini z drugiej strony.

Wracając, byliśmy z siebie tak zadowoleni, jakbyśmy ważnego geologicznego odkrycia dokonali. Co prawda gdy usiadłem za kierownicą, już tak się nie cieszyłem, czekał mnie stromy zjazd białą uliczką osiedlową. Bez gazu i bez hamulca zjeżdżałem na pierwszym biegu, udało się.

Za pierwszą tutaj bytnością Skałę z Medalionem poznaliśmy, ale nie poszliśmy dalej wyznaczonym tam szlakiem w kierunku wioski Skała. Jest w niej pałac, a przy nim duży, ośmiohektarowy park, oraz parę skał mających swoje miana.

Można więc powiedzieć, że w Skale widzieliśmy skały.

Szlak prowadzi lasem rosnącym na stromych zboczach Wieżycy. Ścieżka wygodnie trawersuje w połowie wysokości zbocza o nachyleniu miejscami przekraczającym 45 stopni, a las wyróżnia się sporą ilością sosen, tak rzadkich w sudeckich lasach.

Mickiewicz napisał o poznaniu wartości posiadania dopiero po utracie; te jego słowa zaczynające Pana Tadeusza czasami wspominam w różnych okolicznościach i miejscach, tak też było tego dnia, gdy patrzyłem na sosny. Są najczęściej widzianym gatunkiem drzew na mojej Lubelszczyźnie, ich zapach w upalny dzień oraz widok bursztynowej kory w słońcu są dla mnie symbolami lata, ciepłych i kolorowych dni. W Sudetach nauczyłem się rozpoznawać inne gatunki, polubiłem kilka, ale gdy tego dnia patrzyłem na sosny, poczułem, że brakuje mi ich.

Dwakroć przeszliśmy tę leśną ścieżkę i dwakroć zbyt szybko się skończyła.

Pałac jest teraz ruiną nie do odnowienia, skoro nie ma dachu i stropów, a ściany nośne pękają. Jak i park jest teraz prywatną własnością, ale jego marny los już jest przesądzony. Wiele widziałem zrujnowanych pałaców w Sudetach, ale te ruiny zrobiły na mnie silniejsze wrażenie. Piękna posiadłość goszcząca kiedyś króli zdewastowana została przez żołdaków rosyjskich, a polskie władze, same nie dbając o pałac, znalazły nowego właściciela dopiero wtedy, gdy na szczytach murów wyrosły duże drzewa. Haniebne, i tyleż razy powtarzane, zaniedbanie urzędników zapewne wielce z siebie zadowolonych, mimo zatraty dobra wielkiej wartości, nie tylko materialnej.

Został park. Na pewno nie przypomina tego wypieszczonego przed wiekiem, wiele w nim siewek, wiele zwalonych starych drzew, ale są jeszcze okazy budzące podziw. Wspomnę o paru platanach, o widzianym po raz pierwszy w życiu tulipanowcu, o kilku innych, nieznanych mi gatunkach. Tulipanowiec zrobił na mnie duże wrażenie. Wysokie, mocne, okazałe drzewo, które chciałbym zobaczyć w porze kwitnienia. Widziałem pokaźne drzewo o korze nieco podobnej do sosnowej, ale na pewno nie była to sosna; wśród innych nieznanych mi gatunków zwróciłem na nie uwagę z powodu nadwyrężonych korzeni: drzewo stoi pochylone, wsparte koroną na sąsiednim. Pod nogami leży rozsypujący się pień drzewa, o którym nikt już nie pamięta, a opodal leży inne, niedawno przewrócone. Jeszcze wznosi ku niebu nieodpadłe konary w geście niemej skargi, a może w nadziei na chwycenie ostatniego promienia słońca przed nastaniem wiecznego mroku.

W parku stoją Muminki, grupa ładnych skał, a tuż za ogrodzeniem wznosi się pokaźna skała w kształcie baszty zbudowanej z bursztynu, to Miodowa Skała.

 

 Chciałbym wrócić tam. Przejść ścieżkę w zielonym lesie, dać się zauroczyć tulipanowcowi, przyłożyć dłoń do wielkiego jak łopata liścia platana, poczuć w sobie radość słonecznego dnia i obcowania z pięknem.

Chciałbym zobaczyć pałac takim, jakim był kiedyś, nawet gdyby nad zamkniętą bramą patrzyła na mnie kamera.

Wróciliśmy do Lwówka. Droga posypana była solą powoli topiącą zbitą skorupę śniegu. Samochodem trzęsło jak na wybojach, a dla odmiany boczna uliczka, przy której miał być parking, biegnąc pod górę lśniła zlodowaciałym śniegiem. Nie odważyłem się tam jechać. Zostawiliśmy samochód na odleglejszym parkingu i poszliśmy na poszukiwanie Panieńskich Skał. Okazało się, że dobrze zrobiłem rezygnując z wjazdu w uliczkę, ponieważ parkingu tam nie ma. Właściwie nie wiem, dlaczego doszliśmy aż do końca ulicy. Może za dobrze się szło, a może żadnemu z nas nie chciało się wyciągać mapy z plecaka. Gdy na końcu asfaltu obejrzeliśmy mapę, okazało się, że dogodne dojście do Skał minęliśmy kilometr wcześniej. Wracać? Mapa pokazywała polną drogę biegnącą w dobrym kierunku, odszukaliśmy ją i poszliśmy. Nie dość, że poprowadziła dobrze, to jeszcze piękną okolicą, brzegiem lasu i rozległych falistych łąk ozdobionych kępami drzew i zamkniętych odległą ścianą lasu. Pusto tam było, obfity śnieg ograniczał widoczność, mogło się wydawać, że jesteśmy na odludziu, a przecież byliśmy ledwie kilometr od ostatnich domów miasteczka. Widok dwóch małych sylwetek ludzkich wyłaniających się zza horyzontu zrobił na nas wrażenie.

– Patrz, ludzie tam idą – zabarwione zdumieniem spostrzeżenie zapomniane przez mieszczucha, a przecież przez wieki niosące nadzieję lub obawę, radość lub strach.

Panieńskie Skały mile mnie zaskoczyły. Niższe od bardziej znanych skał Szwajcarii Lwóweckiej, ale nie mniej bogate w wymyślne formy i chyba obszerniejsze. Śnieg nie pozwalał patrzeć w górę, a przecież właśnie w takiej pozycji, wspomaganej jeszcze otwarciem ust, najlepiej podziwia się skały – kolejny powód do powrotu.

Dwie odmienne chwile warte zapamiętania: nasz zjazd na tyłku po skale oraz sosny. Idąc dość równym szczytem Skał doszliśmy do uskoku. Uznałem, że skok z metrowej wysokości nie będzie rozsądny, zwłaszcza że obłość niższej skały była zaśnieżona, więc zjechałem i jeszcze namówiłem Janka na to samo. Nieco dalej jest grupa wysokich sosen. Drzewa rosną na skałach czepiając się szczelin i zapuszczając korzenie w dół, ku ziemi. Wiatr modeluje korony tych drzew czyniąc je bardzo malowniczymi, a dzisiaj dodatkowo widzieliśmy je upiększone czystą bielą śniegu. Wyglądały bajkowo, ale na zdjęciach widać ledwie ślad ich urody; może niedokładnie wytarłem obiektyw, a może po prostu aparat ma inne kanony piękna. Zapewne tak właśnie jest.

Wyjechaliśmy pół godziny przed zmrokiem, żeby najbardziej śliską część trasy przejechać w świetle dnia. Pierwsze 20 kilometrów jechałem na drugim biegu, piąty włączyłem dopiero za Rawiczem, na esce. Przejechanie 160 kilometrów zajęło mi trzy i pół godziny, ale dojechałem cały.

Cały i zadowolony.