O papierze toaletowym i o Prouście

W połowie pierwszej części szopenowskiego koncertu e-moll jest wyjątkowe miejsce: orkiestra milknie, a po chwili ciszy słychać ciche dźwięki fortepianu, cudne jak nie z tego świata. Kiedyś pomyślało mi się, czy może gdzieś usłyszałem, już nie pamiętam, że pojawiające się tam te najdelikatniejsze tony są jak dźwięk pereł osypujących się na boską membranę, i teraz mam niewinne natręctwo skojarzeniowe – te perły właśnie. I chociaż tak naprawdę nie wiem, jaki dźwięk wydawałyby perły, a nawet myślę, że nie byłby on tak cudny jak ten wydobywany palcami Zimermana, to jednak podoba mi się to porównanie.

Tak, tak, pamiętam: miałem pisać o papierze toaletowym. Już to robię.

Jak umyć szklankę po kawie nie mając wody, lub mając jej kilka kropel? Jak odkurzyć półki i jak wytrzeć zaschnięte plamy po herbacie na blacie stolika nie mając zlewu i tych wszystkich cud-płynów?

Żeby umyć szklankę należy... nie, przecież pisałem, że zlewu nie mam, kranu też, jeden i drugi wynalazek naszej cywilizacji jest daleko, w tamtym budynku, albo jeszcze dalej, nie wiadomo gdzie. Tutaj mam papier toaletowy i odrobinę wody przyniesionej w butelce. Więc żeby umyć szklankę po kawie, należy wybrać fusy łyżeczką, a ich resztkę na ściankach szklanki wykorzystać jako środek czyszczący, całkiem jak w tej reklamie o mikrogranulkach z poczwórnie aktywnym tlenem czy czymś tam: po prostu kawałkiem papieru i resztką fusów wytrzeć ścianki szklanki. Efekt gwarantowany, można sprawdzić piszcząc palcem po szkle – jak w innej reklamie - o ile fusy zachowały resztkę wilgoci potrzebnej tutaj do rozmiękczenia zaschniętych śladów. Z tego samego powodu łyżeczkę, aby była czysta i bez nalotu, należy natychmiast po użyciu wytrzeć mocno... czym? Wiadomo: kawałkiem papieru toaletowego. Jeśli fusy w szklance wyschły, nie obędzie się bez odrobiny wody, niestety, ale pracuję nad udoskonaleniem swoich metod. Podobnie jest z nożem, a jeśli na kilkakrotnie złożony papier wyleje się parę kropel wody, uzyska się wygodną szmatkę jednorazowego użytku, dobrze usuwającą kurz i plamy z gładkich powierzchni. Niestety, niezbyt dobrze czyści się taką szmatką ekran laptoka, bo zostają smugi, tyle że łatwo je usunąć rąbkiem podkoszulka wyciągniętego spod swetra, więc w sumie też może być.

Kilka lat mojej pracy z przełomu wieków opisać można opisując sposoby radzenia sobie z niedoborem wody przy wielorakim zastosowaniu papieru toaletowego, uniwersalnego materiału pierwszej potrzeby.

Gdy podniosę głowę z nad klawiatury, widzę rolkę papieru stojącą na stoliku; na ogół jest zwykłą rolką, ale czasem, gdy poczuję tę drugą połowę wrażenia zanurzoną we mnie, rolka nabywa możliwości mieszczenia w sobie wspomnień tamtych lat: mojego włóczenia się po kraju, dni spędzonych w kabinie sterowniczej lunaparkowego urządzenia, nocy przespanych w kabinie scanii lub w nieprzytulnych motelach przydrożnych, i drogi. Drogi przede mną.

Drogie mi lata, bo moje lata.

Gdy powiemy niepogoda, postój fiakrów, albo papier, wszyscy wiedzą co chcę powiedzieć, ale moja własna realność jest ledwie w połowie związana z przedmiotem, z białą rolką papieru toaletowego; ta druga połowa jest tylko moja i ona jest ważniejsza, wiążąc mnie tysięcznymi wspomnieniami z moim światem i z moim czasem.

Mówi się o artystach tworzących swoją indywidualną wizję świata, i tak jest, ale prawdę tę można rozszerzyć na nas wszystkich mówiąc, iż każdy z nas widzi świat inaczej. Nie tyle z powodu różnic naszej spostrzegawczości, albo z nieco odmiennego działania naszych zmysłów (ktoś kiedyś zwrócił słuszną uwagę, że tak naprawdę nie wiemy, czy odcień czerwieni, na który patrzymy, jest tak samo widziany przez kogoś innego; w innym wymiarze te różnice są wyraźne na zdjęciach robionych różnymi aparatami), w gruncie rzeczy są to drobiazgi. To, co przyczynia się do tworzenia prawdziwie odmiennych obrazów świata, czasami diametralnie odmiennych (vide przykład rolki papieru), jest w nas: nasze przeżycia i nasza pamięć, nasze myśli i nasze wartościowanie, nasz duch.

Tyle jest obrazów świata, ilu jest ludzi.