Śnieg, róże i głogi

171217

Na stokach Dudziarza.

Tuż przy szosie prowadzącej do Jeleniej Góry, na przełęczy oddzielającej Dudziarza w Górach Kaczawskich od Różanki w Górach Ołowianych, znam dobre miejsce na zaparkowanie samochodu. Przyjechaliśmy tam już o 6.30, więc jeszcze w nocy; poszlibyśmy po ciemku gdyby nie mgła. Siedząc w samochodzie z kubkiem kawy, czekałem na rozjaśnienie, na zobaczenie sąsiedniej ściany lasu, ale świt pokazał się tak przyduszony, tak szary, że niewiele poprawił widoczność; ruszyliśmy, gdy mogłem dostrzec drzewa odległe o dwieście metrów.

Chciałem pokazać Jankowi zbocza Dudziarza, a zaliczam je do najładniejszych miejsc w Górach Kaczawskich, ale wobec niepoprawiającej się widoczności, także z powodu padającego śniegu, uznałem, że dobrze byłoby zacząć dzień od pokazania pewnej polany na zboczu tej góry. Może w tym czasie mgła się podniesie?

Gdy kilka lat temu po raz pierwszy znalazłem się na zboczach widokowego Ziemskiego Kopczyka, nie znałem gór widzianych wokół. Moją uwagę zwróciła niemała, zalesiona góra z polaną głęboko wrzynającą się w jej stok. W poprzek rosły wyraźnie widoczne, mimo parokilometrowej odległości, cztery świerki. Widać je także przez obiektywy googlowskich satelit.

Od pierwszej chwili chciałem zobaczyć je z bliska. Długo kluczyłem po lasach, nim znalazłem polanę na zboczu Dudziarza, a będąc tam zobaczyłem, że trzy świerki rosną tak blisko siebie, że z daleka wydają się jednym drzewem, ale nazwy miejsca już nie zmieniałem. Była i jest dla mnie Polaną Czterech Świerków.

Dzisiaj prowadziłem na nią wygodną drogą leśną, a było wyjątkowo ładnie: sypał gęsty śnieg, mgła zacierając dalsze kontury przydawała lasowi wielkości i tajemniczości, drzewa stały ciche i wypiękniałe pod białym puchem. Na brzegu lasu droga okazała się być przegrodzona drzewami zwalonymi wichurą; widząc to trudne do przejścia zwalisko, wspomniałem scenę z powieści o Bolesławie Chrobrym i przez chwilę jakbym był w puszczy i widział wojów naszego pierwszego króla tarasujących przejście wrogim wojskom – tak literatura przeplata się z życiem, wzbogacając nasze chwile.

Na stokach Dudziarza byłem już kilka razy, a że zajmują ledwie parę kilometrów, mogłem przypuszczać, że znam je jak własną kieszeń. Jak się okazało, aż tak dobrze nie znam. Owszem, główne doliny i grzbiety dzielące zbocza są mi znane, ale jest tam tak wiele zaułków, że przy każdym kolejnym włóczeniu się tymi zboczami poznaję nowe, niedocenione lub niezauważone wcześniej. Po prostu jestem gapą, ale to dobrze, bo gdybym nim nie był, zobaczywszy i przeżywszy wszystko za pierwszym tutaj pobytem, zubożyłbym doznania następnych dni. Będąc tutaj w czerwcu i widząc, jak niewiele róż kwitnie na raz, poczułem zdziwienie z domieszką zawodu. Chciałoby się zobaczyć miriady kwiatów, doznać oszołomienia, ale przecież wtedy ich kwitnienie skończyłoby się w ciągu tygodnia czy dwóch. Ostrożnie szafując swoją urodą, krzewy dzikich róż długo przyciągają uwagę – i tutaj można dopatrzyć się podobieństwa do moich powrotów na Dudziarza i w tyleż innych miejsc gór.

Ścieżka częściej używana przez sarny niż ludzi, miedza ocieniona koroną rozłożystego, masywnego dębu, polanka otoczona zwartą ścianą drzew i krzewów, na którą trafiłem przeciskając się wąską szczeliną między kolczastymi gałęziami głogów, kamienny wzgórek z fantazyjnie wykrzywionymi pniami starych czereśni – każdy z tych drobiazgów krajobrazu potrafi budzić liczne, czasami zaskakujące skojarzenia, przywoływać miłe wspomnienia, działając na wyobraźnię dodawać swoją cząstkę do atmosfery czasu włóczęgi.

Radość kontaktu z przyrodą.

Na mapie, której adres podałem wyżej, niewiele widać pionowego urozmaicenia tych stoków, ale gaje różane i głogowe są widoczne. W wielu miejscach Gór Kaczawskich spotyka się skupiska krzewów, zwłaszcza głogi są liczne, ale nigdzie nie ma takich skupisk krzewów różanych, jak na Dudziarzu.

Dzisiaj zwróciliśmy uwagę na drzewa tam rosnące, szczególnie na brzozy, a rośnie ich tam wiele. Na uskoku gruntu, w miejscu znanym tylko sarnom, rośnie brzoza o wyjątkowo licznych konarach, a nie jest jedyną pięknisią rosnącą na tamtych zboczach. Wszystkie potwierdzają swoim wyglądem znaną prawdę: brzozy są piękne o każdej porze roku.

Śnieg chwilami padał tak gęsty, tak obfity, że na plecakach i czapkach rosły nam białe czapy, a na przerwę musieliśmy się schować w gęstym zagajniku świerkowym. Stojąc pod osłoną zwartych gałęzi, rozglądałem się za dobrym miejscem pod namiot. To odruch, znak, że mimo zastrzegania się, jednak chciałbym chociaż raz wybrać się na wielodniową zimową wędrówkę górską z namiotem. Posmakować wędrówki nieograniczonej do jednego dnia, nieprzerywanej codziennym schodzeniem do samochodu, bliższej dawnych czasów, gdy wszystko, co potrzebne do życia, niosło się ze sobą. Powiem szczerze: nie pójdę, bo chociaż imponuje mi przeżycie takiej wyprawy, jestem zbyt wygodny (wypadałoby wspomnieć też o niemałych kosztach wyposażenia), ale pojadę na wielodniową wędrówkę ciepłą porą roku. Marzy mi się iść od rana do wieczora, zjedzenie jakiegoś prostego, czy raczej prymitywnego posiłku, spanie gdzieś pod drzewami i rano dalsza droga za horyzont, za lasy i dalej. Iść, aż poczuje się głód i nasycenie drogą. Na taką wyprawę się wybiorę.

Gdy wyszliśmy z lasu pod wioską Komarno, przez krótki czas świeciło słońce, ale później zachmurzyło się i znowu zaczął padać gęsty śnieg. Dobrze się idzie wśród tysięcznych płatków śniegu, mimo iż potrafią wciskać się pod kaptur i osiadać na okularach. Świeży śnieg jest czystością i magią, wspomnieniem dawnych zim, gdy lepiło się bałwany i jeździło na sankach, jest nostalgicznym pragnieniem wędrówki, bycia daleko od świateł miasta.

Zabrakło nam czasu na pójście w stronę następnych wzgórz, a wzdłuż doliny wznosi się ich tam kilka. Popatrzyliśmy na nie z widokowego miejsca na zboczu Dudziarza, a gdy początek zmierzchu nasycił światła samochodów na szosie, poszliśmy w dół, do cywilizacji.