Polesie

 040824

Na Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie często jeździliśmy w latach osiemdziesiątych i na początku dziewięćdziesiątych, kiedy nasze dzieci były małe. Były to wyjazdy w starym stylu: pod namiot, nad niezagospodarowane jeziora skąd do najbliższego sklepu było parę kilometrów. Dużo jest tam bagien, wiele lasów i łąk z kępami bagiennej roślinności, poza nimi suche, piaszczyste gleby, a jeziora są niewielkie, nierzadko zarastające, do niektórych nie ma dostępu.. Z dawien dawna uboga to była kraina i na uboczu przemian gospodarczych. We wsiach często widuje się opuszczone gospodarstwa, i chociaż w ostatnich latach część z nich znajduje nowych właścicieli, nie są to rolnicy.

 W pogodne dni wiosny i lata krajobraz tej krainy jest sielski i swojski mimo pewnej monotonii, ale w chmurne dni jesieni i zimy staje się w charakterystyczny dla siebie sposób smutny z wyraźną nutą nostalgii. Kiedyś trochę chodziłem po tamtejszych bagnach, ale nie było mi dane na tyle je poznać i oswoić, by wracać. Dzisiaj pojechałem tam po raz pierwszy od… nie pamiętam, na pewno od kilkunastu lat. Na obrzeżu Poleskiego Parku Narodowego jest kilkukilometrowa ścieżka drewniana prowadząca po bagnie. Kiedy zobaczyłem w internecie jej zdjęcia na zalanym wodą olsie, wiedziałem, że pojadę tam.

 Pogoda była idealna: świeciło słońce, było ciepło ale nie upalnie, no i nie było gryzących insektów, co zdziwiło mnie bardzo.

Wody też nie było. Już wtedy, gdy zdarzało mi się przecinać bagna bez szlaku, trwał proces ich wysychania, właśnie dlatego można było przejść przez część z nich, a teraz są jeszcze bardziej suche. Pierwszą wodę zobaczyłem dopiero po przejściu kilometra, a było to tylko niewielkie oczko w zaroślach. Zwracałem szczególną uwagę na zagłębienia i rowy, wszystkie były bez wody, ale wilgoć zachowały. W kilku miejscach wbijałem kij, lekko wchodził aż po rączkę, dna nigdzie nie sięgnąłem. W dwóch takich rowach bez wody odważyłem się postawić stopę, grunt ugiął się ale utrzymał mój ciężar, jednak i tam mocniej naciskając kij przebiłem wierzchnią bardziej zwięzłą warstwę, a pod nią była bagienna głębia.

 Na razie więc istnienie tych bagien nie jest bezpośrednio zagrożone, ale co będzie w następnych latach?

Ścieżka ułożona z desek leżących na drewnianych podwalinach ma kilka kilometrów długości, wiedzie podmokłymi lasami, przecina bagno i wychodzi na lustro jeziora Łukie. To otoczona szerokim pasem szuwarów, praktycznie niedostępna dla pieszego, ostoja ptactwa wodnego. Stałem na końcu podestu i patrzyłem: kwiaty nenufar, dostojnie płynąca łabędzia rodzina, chlapiące się w wodzie kaczki, lśniąca w słońcu czysta woda, wyżej mewy i cisza.

 Ścieżka na całej swojej długości jest piękna, trudno o bardziej celny przymiotnik. Zatrzymywałem się co kilkanaście kroków chcąc wszystko zobaczyć i zapamiętać, a było na co patrzeć. Raz czy dwa spojrzałem na mapę z naniesioną pozycją, i z ulgą stwierdziłem, że daleko jeszcze do końca ścieżki. Lasy są tam typowe dla mokradeł: przeważają w nich olsze czarne, sporo jest wierzb i brzóz, widywałem czeremchy, a na suchszych miejscach trochę sosen i dębów; w paru miejscach zauważyłem pojedyncze wiązy. To dzikie, niedostępne lasy, zwłaszcza po obfitych opadach deszczów, gdy są zalane. Bardzo trudno byłoby iść nimi nawet gdyby nie było mokradeł. Zwaliska martwych drzew, młodniaki, paprocie i zwarte ściany pałki wodnej tworzą gęstwiny w których wzrok się gubi, a przejście nimi byłoby mozolnym przedzieraniem.

 W połowie długości ścieżki skręciłem w sosnowy las skuszony widokiem ładnej drogi. Na szlak wróciłem po przejściu kilkukilometrowej pętli polami i przez wioskę, a wtedy nie byłem już sam, ludzi było dużo. Spory parking zastawiony był samochodami, a w pobliskim barze stała kolejka.

 Okolice od dawna były popularne wśród turystów. Wiele jest tam domów i domków letniskowych, ale nie są tak duże i bogate jak na zachodzie Polski. Podobnie jest w poznanej wiosce: nie zauważyłem nowych dużych domów, widziałem stare i małe domki, aczkolwiek odnowione. Jak wszędzie, tam także przybyło dróg asfaltowych. W mijanej wiosce zauważyłem całkowicie nową sieć elektryczną i to podziemną, co nie jest częste poza miastami.

 

Warto odnotować znamienny fakt pozostawienia tych słupów (niepotrzebnych do przesyłania energii), na których były bocianie gniazda.

Kiedy przyjechałem rano, kasa parkingu i Parku były zamknięte. Bilet wykupiłem po powrocie nie dlatego, że jestem aż tak uczciwy, a z powodu rachunku: wyszło mi, że ścieżka zbudowana jest z nie mniej niż trzydziestu tysięcy desek, a ilość użytych gwoździ przekroczyła sto tysięcy. Za wygodę spaceru, za możliwość skupienia się na patrzeniu bez wyciągania nóg z błota, powinno się zapłacić.

Obrazki ze szlaku

 Przechodziłem obok lasku… czeremchowego. Nigdzie indziej nie widziałem tak wielu drzew tego gatunku i tak obficie owocujących.

 Łopian.

 Nowość dla mnie: sadziec konopiasty. Opis jest tutaj.

 

Leśna droga: słońce, sosny, zapachy i zieleń. To jedna z tych dróg, które mogłyby się nie kończyć.

 Płot wyplatany z gałęzi. Stary sposób grodzenia, kiedyś powszechnie stosowany na wsi. Zrobiony był z tego, co było pod ręką, często z gałęzi orzechów laskowych z powodu ich elastyczności i dostępności.

 Wychyliłem się chcąc zrobić zdjęcie i zobaczyłem puszkę leżącą pod deskami ścieżki. Nawet tutaj! Myślę sobie, że zamiast porywać się z motyką na księżyc i roić sobie możliwość wpływu na zmiany klimatu, to może łatwiej, taniej i skuteczniej byłoby zadbać o poprawę środowiska. Na przykład poprzez przekonanie pewnych ludzi, dość licznych, niestety, że śmiecenie jest zachowaniem niegodnym. Jeśli byłoby to zadanie trudne, może łatwiejszym byłoby porozmawianie z portfelami tych ludzi? Korzyść byłaby podwójna: dla środowiska i dla budżetu.