Dzień kwiatów

190519

Wokół Storczykowego Wzgórza.

Zbocza Dudziarza, Straconki i Gaika.

Karuzelowy sezon w pełni, ale trzeci już tydzień pracuję w bazie, a to znaczy, że na życzenie mogę mieć wolną niedzielę. Wyobrażacie to sobie? Wolna niedziela! W tą jedną jedyną zapowiadano słoneczną pogodę, więc wstałem przed drugą, po czwartej zabrałem Janka i o piątej byliśmy na miejscu.

Chciałem poszwendać się po zboczach Dudziarza, ale że pierwszym celem – na życzenie Janka – było Storczykowe Wzgórze w kaczawskich Chełmach, pod Jaworem wjechałem w boczną drogę prowadzącą do Mysłowa. Lubię nią jeździć, o ile nie jest zaśnieżona. Wąska wstążka asfaltu nieustannie kluczy wśród wzgórz, przeciska się między domami wiosek, zbiega ze zboczy lub pnie się na szczyty.

Przed naszym wzgórzem droga celuje w korony drzew, na szczycie skręca i już pędzi w dolinę. Bystre oko zdąży zobaczyć niewielki parking, na moment mignie otwarta przestrzeń, i znowu wjeżdża się między drzewa. W ten sposób kierowca nieznający tej okolicy mija Storczykowe Wzgórze, miejsce, o którym w encyklopedii Gór Kaczawskich piszą jako o najciekawszym pod względem różnorodności rosnących tam rzadko spotykanych roślin. Wiele razy tamtędy przejeżdżałem, raz czy dwa szedłem, i wydawało mi się, że trochę znam tamtą okolicę, jednak dopiero dzisiaj zobaczyłem, jak niewiele widziałem, i nie tylko kwiaty mam na myśli.

Powinienem jednak zaznaczyć, że łatwo było wzgórzu oczarować mnie widokami, ponieważ widziałem je w pierwszych minutach słonecznego majowego dnia, wystrojonego młodą zielenią, kwiatami i słońcem, a więc czarem wiosny.

Zaparkowałem i sięgnąłem po termos, jednak Janek nie miał cierpliwości czekać na mnie: nim wypiłem kawę, zdążył zrobić pierwszy zwiad. Kiedy podekscytowany wrócił, poszliśmy na wschodnie zbocze zobaczyć wschód słońca. Był nieco zasłonięty niską chmurą, ale jednak zdążyliśmy.

Niewiele później, gdy słońce wspięło się (geocentryzm się kłania) nad chmurę, delikatna mgiełka rozświetliła się, barwiąc drzewa i łąki ciepłymi, czystymi kolorami – ranek, o jakim się marzy w zimie, gdy początek dnia jest zamianą czerni na szarość. W tamte dni szukam kolorowych drobin, resztek urody jesieni niezawładniętych przez zimę, dzisiaj świat oszałamiał radosną magią wiosny i feerią świetlistych kolorów.

Szedłem za Jankiem próbując zapamiętać chociaż część nazw pokazywanych mi roślin; teraz wydaje mi się, że kilka uratowałem z ich mnogości zapomnianej i pomieszanej w pamięci. Wynik mam za sukces nie tylko z powodu rozdwojenia uwagi, ponieważ wzrok uciekał mi w dal i na drzewa, ale i przez porównanie do tych jakże licznych ludzi, którym te rośliny, jak i cała przyroda, są po prostu obojętne.

Już dawno zauważyłem, że jeśli tym niepozornym, wydawałoby się, kwiatom łąk i pól, poświęci się chwilę uwagi, nachyli nad nimi i przyjrzy dokładnie, zobaczy się wdzięk ich kształtów, doskonałość symetrii i kolorystyki, a jeśli podniesie się głowę i zobaczy wokół siebie mnogość innych kwiatów odmiennych kształtów, doznać można zdumienia przepychem natury. Wiadomo też, że roślina znana z nazwy zawsze bardziej przyciąga wzrok i bardziej cieszy, niż ta anonimowa. Od dzisiaj moim jest storczyk buławnik mieczolistny i kokoryczka wielokwiatowa – szlachta wśród roślin, ale i tak pospolity wilczomlecz sosnka czy wszędzie widziana babka lancetowata. Zwróciła moją uwagę głównie swoją ilością, ponieważ rosła wszędzie gdzie szliśmy, ale też swoją skromną, niekrzykliwą urodą i oryginalnym wyglądem: z wydłużonego środka podobnego do maleńkiej szyszki, wyrastają dookoła szypułki, na których siedzą milimetrowe białe kwiaty.

Wiele tam rośnie jaskrów, a kwiaty tej rośliny, ładne w moich oczach, zawsze kojarzą mi się z kaczeńcami, mając wspólną wyrazistość koloru. Jedne i drugie łączą w sobie przeciwności: delikatność płatków i jednocześnie ich masywność widoczną z ostrym rysunku – jak na zbyt wyostrzonym i mocno kontrastowym zdjęciu.

Południowe odkryte zbocza Dudziarza i Straconki nie są duże, zajmują ledwie parę kilometrów, ale ich rzeźba jest tak urozmaicona, że mimo kilku już dni tam spędzonych, nadal nie znam wszystkich zakątków. Od zalesionego szczytu schodzi w dolinę parę grzbietów dzielących stoki na oddzielne dolinki otwarte jedynie na południe, w stronę rozległej doliny dzielącej moje góry od sąsiednich pasm. Każda z nich jest nieco inna, w każdej rośnie dużo głogów i dzikich róż, a dnem płyną strumienie. Na stepowiejących łąkach nie ma wysokich traw, więc są dobrym siedliskiem dla niezliczonych (dla mnie na pewno) gatunków roślin. Tu i tam biegną słabo widoczne dróżki, samotne brzozy przyciągają wzrok, jęzory lasu miejscami schodzą niżej ciemnymi świerkowymi zagajnikami, w innych miejscach wąskie łąki rozpychają się między drzewami podchodząc blisko szczytów. Na grzbietach oddzielających dolinki widzi się pokaźne czereśnie, dużo jest dębów, klonów i lip. Są tam ukryte za szpalerami krzewów polanki, spotyka się duże i ładne drzewa, są też gęste laski głogowe.

Niemal z każdego miejsca otwiera się daleki widok na południe, w stronę Rudaw z Sokolikami na pierwszym planie, a horyzont zamyka odległa ściana Karkonoszy; nad ich falistą linią wznosi się stożek Śnieżki, pani wszystkich gór wokół.

Nie wiem, czy mój towarzysz widział Śnieżkę więcej niż raz, a jeśli już to wtedy, gdy zdarzyło się mu wejść na drzewo i z tego powodu podnieść głowę znad kwiatków, albo gdy uciekł mu motyl.

Właśnie, motyl. Czasami odnosiłem wrażenie robienia sobie żartów z mojej niewiedzy, ale może i faktycznie jest motyl piernik jaśnisty, możne nawet jest podfruwajek z rodziny skubańców znanych (jak komu) z niechęci do pozowania. Muszę to sprawdzić, a jeśli takich nie ma, trzeba mi będzie odbyć męską rozmowę z Jankiem.

Za to ja znalazłem roślinkę, która nietypowym wyglądem zwróciła moją uwagę i bez kwiatów: z jednego poziomu pionowej łodygi wyrastają promieniście, na wszystkie strony, wydłużone liście, a takich liściowych pięter widziałem kilka. Jedyna znaleziona lilia złotogłów rosła w lasku na niewielkim wzniesieniu kończącym jeden z bocznych grzbietów Dudziarza. Stała sobie cicha, skromna, nic nie wiedząc o swojej przyszłej olśniewającej urodzie.

Na innym grzbiecie znaleźliśmy (dobra, dobra: Janek pierwszy znalazł, ale później ja też bywałem odkrywcą) kokoryczkę wielokwiatową. Rośnie jej tam tak dużo, że mój towarzysz nadał wzniesieniu nazwę Kokoryczkowe Wzgórze, na co przystałem pod warunkiem poniesienia przez niego kosztów rejestracji i zastrzeżenia nazwy. Za to ja odkryłem, jeśli tak można powiedzieć o drzewie widocznym z daleka, największą lipę okolicy, a może nawet całego naszego kraju. Nie jestem pewny, ale zdaje się, że gdy ja kijem mierzyłem jej obwód, Janek szukał motyli; może nie zauważył drzewa? Cztery grubaśne pnie mierzone na wysokości pasa mają obwód nieco ponad sześć metrów, a drzewo wspiera się na tak potężnych korzeniach, że budzi skojarzenie z bukami – mistrzami w mocnym podpieraniu się.

Przyznam się do porażki. Że nie rozpoznałem trzmieliny, to i nie dziwota, bo więcej jest gatunków mi nieznanych niż znanych, ale patrząc na małe drzewka czasami chroniące się w środku różanego krzewu zwątpiłem w końcu, czy widzę jarzębinę. Muszę przysiąść fałdów zwracając uwagę na cechy młodych drzewek, bo w przeciwnym razie usłyszę od Janka, że to drzewo nazywa się abojawiem i jest z rodziny ślepaków niepospolitych.

Z drugiej strony Dudziarza, bliżej Gaika, łąki na zboczach są bardziej trawiaste, mniejsza jest różnorodność kwiatów, ale właśnie tam Janek dokonał najbardziej zaskakującego odkrycia naszej niedzieli. Byłem kilkadziesiąt metrów od niego, gdy krzykiem oznajmił znalezienie zakochanego w sobie. Domyśliłem się na co patrzy. Kiedy podszedłem i wzrokiem ogarnąłem kępy narcyzów, poczułem radość, oszołomienie i poczucie wyjątkowości. Oto kwiatki widywane wyłącznie w ogródkach lub cięte, w bukietach, rosną tutaj same dla siebie, a nie z powodu potrzeb ludzi. Właśnie ta ich naturalność – wespół z bardzo intensywnym zapachem – zrobiły na mnie największe wrażenie.

Szliśmy w stronę kępy wierzb, parę lat temu nazwanych przez Janka Armagedonem: rośnie lub próchnieje tam kilka dużych iw tworząc oszałamiający gąszcz splątanych pni i gałęzi.

Dzisiaj zauważyliśmy ukryty z tyłu gęstwiny mały staw. Ze źródła sączy się woda do skalnej niecki, a nie mając odpływu rozlała się w oczko ocienione i ozdobione drzewami i krzewami. Tam właśnie podziwiałem największą kępę najdorodniejszych niezapominajek, kwiatów tak pospolitych, a tak ujmujących swoim naturalnym wdziękiem, niekrzykliwą urodą.

Nie zapomnij o mnie.

Nie zapomnę.

Już wracaliśmy, byliśmy w pobliżu Bolkowa, gdy Janek krzyknął o minięciu duktu, na którym mieliśmy zaparkować żeby zobaczyć czosnek niedźwiedzi rosnący po sąsiedzku. Zawróciłem, zostawiliśmy samochód i poszliśmy w czosnkowy las. Janek był niepocieszony małą ilością kwiatów, a ja się cieszyłem poznaniem nowej rośliny. Jadłem kwiaty, a smakowały mi bardzo. Jakbym próbował aromatyczny, ale nie piekący, najbardziej czosnkowy czosnek. Od razu wyobraziłem sobie talerz przystrojony tymi kwiatami przez Pierwszą Damę i poczułem głód. Swoją drogą to dziwne: często i nagle odczuwam głód bywając na jej blogu. Niewątpliwie jakieś czary.

Dzień był wyjątkowo długi, chodziliśmy ponad 14 godzin, ale w wyjątkowy sposób, niestosowany w zimie: z licznymi przerwami. Po prostu siadaliśmy w jakimś ładnym miejscu i patrzyliśmy. Właśnie takich chwil brakuje mi w zimie.

Po dzisiejszym napatrzeniu się na zieleń, kwiaty i słońce, mam nadzieję na dalsze podobanie się późnojesiennych i zimowych gór z ich jakże skromną i trudniej zauważalną urodą.

Dzień kwiatów godzi się zakończyć walcem kwiatów. Zapraszam  do wysłuchania fragmentu Dziadka do orzechów Piotra Czajkowskiego.