Etykiety

Moja książka

Wrażenia i chwile

 150422 Dzisiaj jest umowny dzień premiery mojej nowej książki.    „Książka jest o wrażeniach, o przeżywaniu zwykłych dni i zdarzeń, o chwi...

poniedziałek, 26 stycznia 2015

Góry Stołowe, dzień drugi


Po wczorajszym dniu zgodnie uznaliśmy, że dzisiaj nie kręcimy kilometrów, robimy sobie lekką niedzielę. Taka była, chociaż gps kolegi zatrzymał się dopiero na siedemnastym kilometrze.

Dylemat czy wjechać na parking pod Błędnymi Skałami, czy wejść, rozwiązał się bez nas: szosa okazała się być zamknięta. Może to i dobrze, bo miło się szło tą wygodną trasą pod górę, między drzewami przysypanymi świeżym, czystym śniegiem, miło się rozmawiało z towarzyszem. 


Widzieliśmy mnóstwo śladów zwierzyny, ludzi tylko jeden ślad, później chyba jeszcze dwa; i tak dużo – pomyślałem – bo w moich Górach Kaczawskich nie zobaczyłbym żadnych ludzkich śladów. Na myśl o ich małej popularności, poczułem gwałtowną tęsknotę na kaczawskimi dróżkami.

Parę lat temu przeżyłem podobną chwilę. Szedłem wtedy na Połoninę Caryńską, był mglisty, chłodny dzień października, dlatego nie spodziewałem się spotkać tam nikogo, a spotkałem całą grupę ludzi. Wtedy też pomyślałem o moich ulubionych górach, że w taki dzień nie spotkałbym tam nikogo i też zapragnąłem zobaczyć je. Może działała we mnie pewna odmiana bardzo ludzkiego odruchu ujmowania się za słabszym: jeśli nikt nie chce was poznać, ja poznam za siebie i za nich, a może po prostu działało – i działa - moje zauroczenie tymi górami.

Błędne Skały. Sporo zrobiono tam dla turystów: ładnie urządzone miejsca wypoczynku, często spotykane tablice z opisami przyrody, barierki, kosze na śmieci.


Na początku labiryntu przejść jest miejsce widokowe; są nimi dwa spłaszczone wierzchołki skał spięte małym mostkiem. Przechodzi się go tak, jak samochodem przejeżdża się most nad rzeką: częstokroć nie zauważając jej przekraczania. Może dlatego zatrzymałem się na mostku i spojrzałem w bok – w czarne dno wąskiej szczeliny między dwiema gładkimi skałami. Z drugiej strony mostku szczelina rozszerzała się, w jej świetle, miedzy ścianami skał, widziałem szczyty świerków rosnących sto metrów niżej, u stóp urwiska.



Obok stała cała grupa skał, jedna przy drugiej, oddzielone wąskimi krechami pęknięć, a na każdej kępa roślin. Mały świerk z wykrzywionym na wszystkie strony pniem wyglądał jak sosny oglądane kiedyś na szczycie nadmorskiego klifu. Jeśli ograniczyć patrzenie do powierzchni, dostrzega się rzadki, skarłowaciały las na nierównych skałach, ale jeśli obniży się wzrok, miedzy drzewami dostrzeże się ostre granice białych płacht śniegu, a miedzy nimi zygzaki czarnych pręg pustki. Jeszcze niżej nie widać nic, albo majaczące w szarości głębin rumowiska drewna i kamieni.

Błędne Skały. Pomieszanie kierunków, perspektyw, odległości, światła i ciemności; pomieszanie totalne, budzące nie tylko zdumienie i oszołomienie, ale i, poprzez graniczenie z chaosem, także niepokój. W jednej chwili stoi się na skałach, by chwilę później stać pod nimi; wchodzi się na skały, w skały i pod skały. Wzrok biegnie wiele kilometrów, by niewiele później zderzyć się z czarną, zimną, odpychającą ścianą, o którą zaczepia się nosem; ma się wtedy wrażenie chodzenia po otwartej od góry jaskini umieszczonej nie na zboczu, a na szczycie góry, wrażenie nierealności.






Wracaliśmy ścieżką przyrodniczą. Po zapoznaniu się z tekstami zamieszczonymi na tablicach informacyjnych, byłem zaskoczony ilością pracy wkładanej przez pracowników Parku w poprawę stanu lasów Gór Stołowych, także wiedzą potrzebną do tych działań i wieloletnią ich perspektywą.

Otoczenie ścieżki jest ładne, zwłaszcza w dolnym jej biegu, gdy stromo schodzi w dolinę, meandrując wśród kamiennych i drewnianych rumowisk. Śnieg, ukrywając nierówności i kamienie, utrudniał marsz, nierzadko musiałem mocno podpierać się kijami idąc po śliskich pochyłościach, ale jednocześnie przydawał uroku lasowi. Najmniejsze nawet drzewko i najmarniejszy krzaczek były strojne trzymaną na gałęziach grubą okrywą śnieżnego puchu, a choinki wyglądały dokładnie tak, jak wyglądają w naszym śnie o prawdziwej zimie.


 Rozłożyste ramiona świerka były nisko obwieszone ciężarem śniegu; przechodziłem pod nim pochylając głowę, drzewo trzymało wokół siebie głęboki półmrok, przy pniu ziemia była ciemna, naga, bez śniegu. Nieco dalej grupa małych buków chwaliła się nasyconym brązem swoich liści – przykuwający wzrok rzadki akcent kolorystyczny w czarno-białym lesie, przysypane śniegiem wspomnienie kolorów jesieni.




Strumyczek ukryty wśród drzew byłby niewidoczny, gdyby nie przebijał się przez śnieg ciemną pręgą swojego nurtu.

Górskie strumienie.

Któregoś dnia skała pod korzeniami świerka wilgotnieje, na jej powierzchni pęcznieją kropelki, jakby kamień się pocił, w chwilę później pierwsze krople wody odrywają się i wsiąkają w ziemię. Między źdźbłami trawy powoli tworzy się miniaturowe rozlewisko wypełniające nieckę pod skałą.

Albo inaczej: gdzieś na stoku spotyka się podmokłe miejsce, czasami lekko zagłębione, nierzadko zarośnięte charakterystycznymi trawami mokradeł – to wiele sąsiadujących ze sobą miejsc wycieku wody wprost z ziemi, zbyt słabych, żeby utworzyć bijące źródło. Rozmiękła ziemia schodzi zwężającymi się językami w dół zbocza, a niżej błyszczy woda maleńkiego strumyka odwadniającego mokradło.

Strumyk płynie powoli, zatrzymuje się często, wsiąka w cienką warstwę ziemi, czeka na posiłki, nabiera sił, a ruszając dalej, po trochu wypłukuje drobiny ziemi i niesie je w dół. Myszkując wśród traw i kamieni wybiera najlepszą drogę, czasami płynie prosto, czasami meandruje lub rozdziela się na bliźniacze strugi. Przywłaszcza mniejsze strumyki spływające ze zboczy, mości sobie koryto unosząc z niego ziemię, patyki i liście. Zatrzymany przez pniak leżący na swojej drodze, rozlewa się na boki, szuka obejścia, zostawia na zaporze niesioną ziemię i liście, w końcu przesuwa przeszkodę, albo przelewa się przez nią i z impetem płynie dalej. Mężniejąc, potrafi  turkotać kamieniami. Chowa się coraz głębiej w wypłukiwanym jarze, ocienia drzewami, stroi kwiatami. Dźwięcznie spada z kamiennych progów, cicho szemrze wśród traw, błyszczy jasnymi kamykami na dnie, czernieje w zarośniętym rozlewisku. Omdlewa w suche dni lata (jest wtedy orzeźwiająco chłodny i uroczy), pędzi wzburzony w czas wiosennych roztopów, a czasami niemal zatrzymuje się skuty lodem, ale wtedy wystarczy zatrzymać się przy ciemnym śladzie na białym śniegu i uciszyć oddech, żeby usłyszeć delikatny dźwięk dobywający się spod lodu – szept mieszkającej w strumieniu najady.




Pojechaliśmy na Lisią Przełęcz. Na parkingu stało pięć samochodów, z tego cztery z czeską rejestracją. I dobrze – pomyślałem – niech żyje Europa bez granic i wolność podróżowania.

Poszliśmy w stronę Białych Skał i Skalnej Furty, grupy skał wyjątkowo widowiskowych, a po drodze spotkaliśmy nowe ścieżki prowadzące do niewidzianych wcześniej skał, przy nich tablice z informacjami geologicznymi.




Szedłem jedząc i zadzierałem głowę na skały wystające ponad drzewa. Byłem na szlaku. Szedłem.

Lubię chleb, zwłaszcza gdy jest czerstwy, a już szczególnie chleb z pewnej małej piekarni blisko mojego domu; ilekroć tam jestem, kupuję go i wiozę przez całą Polskę do mojej pracy w delegacji. Na górskie wędrówki zawsze robię kanapki, nawet jeśli wyjeżdżam na kilka dni. Jem idąc (oczywiście na równiejszym odcinku trasy), nie wiem dlaczego tak robię, chyba szkoda mi czasu, droga woła mnie zbyt głośno, a może dlatego, że chodząc w zimie, nie mogę robić zbyt długich przerw z obawy wyziębienia organizmu. Kije trzymam pod pachą i gryzę chleb, a smakuje on wtedy wyjątkowo. Drobne przypomnienie dla wędrowca: opakowanie kanapki zwija się i wkłada do kieszeni; czynność oczywista, ale idąc ścieżką nierzadko widać, że nie wszyscy o niej pamiętają.

Już po powrocie policzyłem, że ten dzień był ósmym dniem mojego chodzenia po tych górach.

Wołają mnie moje Góry Kaczawskie, przy najbliższej okazji odpowiem na ich wołanie, ale będę też wracać tutaj. Idąc dzisiaj, wspomniałem Skalne Wrota, piękną grupę skał oglądanych kilka lat temu; chciałbym je kiedyś odwiedzić, chciałbym też odnaleźć skalną maczugę znalezioną gdzieś poza szlakiem. Kiedyś pamiętałem drogę do niej, ale czy teraz trafię? Trzeba mi wrócić w te góry i sprawdzić.

Wrócę zobaczyć swoje stare i zrobić nowe ślady na ścieżkach.


8 komentarzy:

  1. Opis strumienia, niewielkiej strugi, która dopiero niżej stanie się groźnym potokiem... W Izerach też takie widuję i ilekroć jestem w miejscach pełnych ludzi, myślę: "W moich Izerach byłoby pusto..."

    OdpowiedzUsuń
  2. Witaj, Ruda.
    Jesteś pierwszą osobą, która napisała do mnie tutaj, masz więc i mieć będziesz miejsce szczególne na tym blogu:)
    Byłem w Izerach parę razy, ale – wybacz – nie zachwyciły mnie. Pamiętam, że uznałem tamte góry za dobre dla rowerzystów i biegaczy narciarskich, a to z powodu w miarę równych dróg i niewielkich nachyleń stoków, także z powodu rozległości. Kręciłem się wtedy po szlakach między Wysokim Kamieniem a Wysoką Kopą.
    Całkiem możliwe, że akurat tam gdzie mnie nie było, zobaczyłbym te góry inaczej. Podobają mi się okolice tej pierwszej góry, Wysokiego Kamienia. Wiesz, czy schronisko na szczycie jest już czynne?
    Więc podobnie ujmujesz się za swoimi Izerami jak ja za Kaczawami?.. Miłe to i bliskie mi.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na Wysokim Kamieniu dawno nie byłam. Zazwyczaj kręcę się po Kamienieckim Grzbiecie, bo to tam mam swój mały azyl w Domku pod Orzechem. I zgadzam się- to są góry dla rowerzystów, bo ja jestem rowerzystką. Jeśli zajrzysz na mój blog, zobaczysz, że właśnie w ten sposób przede wszystkim się poruszam. Kaczawy też tak zamierzam obejrzeć- byłam w nich może dwa razy.

      Usuń
  3. Domek pod Orzechem… Ładnie brzmi. Lubię drogi i domy mające swoje nazwy. Szukałem na mapie Twojego Domku, ale nie znalazłem:( Znalazłem za to Ciemny Wądół, Tytoniową Ścieżkę i Wysoką Drogę, miejsca, które wybrałbym na swoje wędrówki. Któregoś razu pojechałem w Góry Bystrzyckie żeby przejść drogę nazywaną Wieczność. Nic tam nie ma specjalnego, prosty dukt przez las, ale ta nazwa! Po powrocie powiedziałem sobie: przeszedłem wieczność.
    Chyba wiem: Domek pod Orzechem jest w Gierczynie, a Blizbor jest Twoją górą, Anno.
    Ten internet jest jak wioskowy grajdołek: wszyscy wszystko o wszystkich mogą się dowiedzieć.
    Twojemu blogowi poświęcę czas w najbliższych dniach, dziękuję za zaproszenie.
    Chyba wolę chodzić, rower jest dla mnie za szybki:) Uśmiech dlatego, że nierzadko bywam w pracy kierowcą. Skoro chcesz poświęcić Kaczawskim czas, zapewne spodobały Ci się. No i fajnie, ale może powinienem Cię uprzedzić: te góry mają w sobie coś narkotycznego i dlatego mogą się okazać niebezpieczne.

    OdpowiedzUsuń
  4. Masz rację, internet to taka większa wioska, jeśli kogoś nie znajdziesz,to znaczy, że nie istnieje :)
    Tytoniowa Ścieżka jet przepiękna- często nią podążam, natomiast Ciemny Wądół kiedyś był niesamowitym uroczyskiem, teraz sporo stracił przez wiatrołom i budowę drogi dojazdowej do ścinki drzewa. I dziękuję za ostrzeżenie ;) wiem... Góry są jak narkotyk. Jedynym pasmem, którego nigdy nie widziałam są Góry Świętokrzyskie. Ale i te jeszcze odwiedzę- odkąd jeżdżę rowerem- wszędzie mam jakby bliżej...

    OdpowiedzUsuń
  5. Nie istnieje, skoro nie ma go w internecie? Tak mówią, może dlatego jakiś miesiąc temu po raz pierwszy w życiu otworzyłem facebook, a nawet rozpocząłem proces rejestracji, ale szybko przerwałem go uznając, że za dużo tam kamer i mikrofonów. Nie, stanowczo nie moje to miejsce. Chciałem otworzyć swoją własną stronę, ale za dużo chciano ode mnie za oprogramowanie, stanęło na blogu w google, bo jest gratisowy, oczywiście bez facebook’a. Wcześniej przez wiele lat pisywałem i rozmawiałem w Biblionetce, ale ostatnio uznałem, że strona poświęcona książkom nie bardzo mi pasuje.
    Byłem na Twoim blogu, oczywiście nie wszędzie, ale to i owo czytałem. Faktycznie: kobiece rozmówki:) Miłe, ciepłe, chwilami nawet bardzo, wiele ładnych zdjęć, także słów wyrażających ujmujące myśli i sytuacje – jak chociażby opowiadanie o Firdzie, jak wszystko, co piszesz o domu pod orzechem. Ech, zazdroszczę Ci tego domu! Ilekroć przechodzę przez jakąś wioskę w moich górach i widzę pusty dom, snuję marzenia o jego zakupie i wyremontowaniu:)
    Blizbor. Dziwna nazwa. Znasz etymologię tego słowa? Jeśli tak, to poproszę o wyjaśnienie.
    Góry Świętokrzyskie znam, kilkanaście lat temu pracowałem trochę w Kielcach i wtedy sporo chodziłem po tych górach. Nieco podobne są do Twoich okolic i do Kaczaw: łagodne zbocza z wijącymi się drogami, pola lub łąki podchodzące pod szczyty porosłe lasami (albo i nie), w dolinach wioski. Moje ulubione krajobrazy, niemal rodzinne, bo nieodległe od mojej Lubelszczyzny.

    OdpowiedzUsuń
  6. Jeśli trafiłeś na Fridę, to znaczy, że rozgościłeś się u mnie ;) To moje ulubione dziełko.
    Blizbor to słowiańskie imię,( spotkałam je wśród zaprzyjaźnionych odtwórców słowiaństwa) trzeba pamiętać, że w Izerach funkcjonowały przede wszystkim nazwy niemieckie i ta polska nazwa pojawiła się jako podobnie brzmiąca do Bliesberg, czyli Wietrzna Góra, Góra Wiatru.

    OdpowiedzUsuń
  7. Dobry wieczór, Ruda.
    Na Twojej stronie szukałem głównie informacji o domku, a że w jednym z postów o nim podałaś trzy linki „tutaj”, zajrzałem. Jeden z nich był opowiadaniem o Firdzie. Jego atmosfera, ciepła, nostalgiczna i tajemnicza, spodobała mi się.
    Niemieckie nazwy i w Górach Kaczawskich były powszechne – jak i byli niemieccy mieszkańcy. Czasami, gdy patrzę na tak liczne ruiny domów, myślę, że Niemcy jednak lepiej gospodarowali na tych terenach. Pewnie dlatego cieszą mnie widoki domów wyremontowanych, a czasami spotyka się istne cukiereczki.
    Góra Wiatru… Ładna nazwa. Tak mi się podoba, że zaczynam myśleć o jej zobaczeniu. Góry i całej okolicy. Ech, poszedłbym na pewno, gdyby to były Kaczawy! Wiesz, u mnie silny jest patriotyzm lokalny. Byłem kilka razy w Górach Stołowych, ale poza jednym drobnym wyjątkiem tylko w polskiej ich części, bo na myśl o tym, że miałbym patrzeć na „nie swoje, nie polskie” góry, jakoś mi tak… Budzi się we mnie pytanie o moją możliwość docenienia ich urody, skoro one nie nasze. Coś podobnego odczuwam na myśl o Izerach – ja, kaczawski patriota, ale przecież czasami jadę w inne góry, więc może i tam pojadę.
    Pisałaś o Górze Wiatru jako swojej górze, a ja zapytałem się siebie, która góra jest moja. Pytanie okazało się być trudne z powodu zbyt dużej konkurencji, ale chyba jednak Wielisławka, góra pod Sędziszową na Kaczawskim Pogórzu. Także Lastek w paśmie Chrośnickich Kop. Pierwsza z powodu jej urody, druga… ech, druga z powodu pomieszania dwóch światów, literackiego i rzeczywistego: tam, to znaczy na Lastku, zaczyna się i kończy pewne bliskie mi opowiadanie.
    Pojutrze jadę na dwa dni w moje góry! Cieszę się bardzo, bo zapowiadana jest słoneczna pogoda.
    Chyba rozgadałem się. To już kończę:)

    OdpowiedzUsuń